چگونه خودمان طراحی وب‌سایت را شروع کنیم؟

همانطور که می‌دانید هزینه‌ی طراحی یک سایت خوب بسیار بالاست ولی اگر خودتان مراحل ایجاد یک وبسایت را بدانید می‌توانید به دلخواه خود سایت مورد نظرتان را راه‌اندازی کرده و شروع به کسب درآمد از آن کنید.

امروزه در کشور ما نیز تجارت الکترونیک به صورت جدی‌تر دنبال می‌شود و افراد زیادی علاقه‌مندند کسب‌و‌کار خود را به صورت آنلاین راه‌اندازی کنند، به جرئت می‌توان گفت اولین قدم برای شروع تجارت الکترونیک واقعی، داشتن یک وبسایت است.

در این آموزش از همیار آی‌تی قصد نداریم روش‌های برنامه‌نویسی را بیاموزیم و وارد مباحث تخصصی یا فنی شویم، بلکه می‌خواهیم راه و روش طراحی یک وبسایت را از دید کلی باهم بررسی کرده و یک الگوی ذهنی از این کار به شما ارائه دهیم، پس از مطالعه‌ی این آموزش می‌توانید مسیر خود را یافته و به دنبال یادگیری تخصص‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی یک وبسایت بروید.

چگونه خودمان طراحی وب‌سایت را شروع کنیم؟ (آموزش کامل)
قبل از اینکه به سراغ بحث اصلی‌مان برویم، بیایید در ابتدا کمی با تاریخچه‌ی نخستین وبسایت‌ها آشنا شویم و ببینیم اجداد وبسایت‌های امروزی به چه شکلی بوده‌اند.

تاریخچه‌ی اولین وبسایت جهان
تکنولوژی اینترنت و وبسایت‌های اینترنتی عمر چندانی ندارند، نخستین صفحه‌ی وب جهان در سال ۱۹۹۱ توسط تیم برنرز لی (Tim Berners-Lee) ایجاد و در دسترس عموم قرار گرفت، این وبسایت بسیار ساده بود و تنها از چند متن و چندین لینک ساخته شده بود، جالب است بدانید این صفحه هنوز هم در این آدرس در دسترس است!

تیم برنرز لی، خالق وب
تصویری از تیم برنرز لی خالق شبکه‌ی جهانی وب!
حال که کمی با تاریخچه‌ی وب و نحوه‌ی شکل‌گیری نخستین وبسایت‌ها آشنا شدیم وقت آن است که وارد جزئیات اصلی شده و ببینیم چگونه می‌توان یک وبسایت ایجاد کرد.

مهم‌ترین پیش‌نیاز ورود به دنیای طراحی سایت و برنامه‌نویسی آشنایی نسبتا خوب با زبان انگلیسی است، چرا که بسیاری از منابع عالی به خصوص در زمینه‌ی آی‌تی و تکنولوژی به زبان انگلیسی در دسترس بوده و شما با دانستن زبان انگلیسی می‌توانید قبل از هرکس دیگری از این منابع با کیفیت بهره‌مند شوید، پس در اولین قدم سعی کنید زبان انگلیسی خود را تقویت کنید!

طراحی وبسایت را از کجا شروع کنیم؟
هرچند در گذشته با سایت‌های کاملا ساده و یکنواختی مواجه بودیم، اما امروزه به لطف تکنولوژی‌های طراحی وب (که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم) صفحات وب زیبایی خیره‌کننده‌ای داشته و کاربر می‌تواند به راحتی با آن‌ها به تعامل بپردازد.

سایت‌های امروزی از دو قسمت فرانت‌اند (Front end) و بک‌اند (Back end) تشکیل شده‌اند، بخشی از وبسایت که توسط کاربر قابل مشاهده بوده و در مرورگر او نمایش داده می‌شود فرانت‌اند نام داشته و بخشی که مربوط به پردازش‌های سمت سرور می‌شود را بک‌اند می‌نامند.

مرحله‌ی ۱
یادگیری HTML

قسمت ظاهری یک وبسایت یا همان فرانت‌اند، با استفاده از زبان نشانه‌گذاری HTML ایجاد می‌شود، در حقیقت اچ تی ام ال مانند اسکلت و چهارچوب‌های یک وبسایت عمل می‌کند، فرقی نمی‌کند برنامه‌نویسی سمت سرور را با چه زبانی انجام دهید، شما در هر صورت باید آشنایی نسبتا کاملی با زبان HTML داشته باشید، بدون وجود اچ تی ام ال هیچ وبسایتی وجود نخواهد داشت!

در خصوص یادگیری این زبان نگرانی نداشته باشید، چراکه اگر واقعا تلاش کنید چیزی در حدود ۱ هفته زمان می‌برد تا با اصول کلی این زبان آشنا شده و بتوانید نخستین صفحه‌ی وب خود را ایجاد کنید، ما قبلا در همیار آی‌تی مبانی شروع کار با این زبان را آموزش داده‌ایم، می‌توانید برای شروع یادگیری این زبان به آموزش مبانی HTML مراجعه نمایید.

مرحله‌ی ۲
یادگیری CSS

هرچند HTML بسیار مهم است اما به تنهایی نمی‌تواند ظاهر زیبایی به وبسایت بدهد و در نهایت تنها امکان ایجاد سایتی مانند نخستین صفحه‌ی وب تاریخ را خواهد داشت، برای زیباسازی صفحات وب از تکنولوژی CSS استفاده می‌کنیم، اگر دوست دارید با این زبان آشنا شوید، می‌توانید به آموزش مقدماتی زبان CSS مراجعه کنید.

زبان سی‌اس‌اس کمی پیچیده‌تر است ولی یادگیری آن‌هم نسبتا ساده خواهد بود، چرا که وقتی اولین کدهای خود را بنویسید و ببینید چگونه می‌تواند به زیبا شدن ظاهر وبسایتتان کمک کند مطمئنا با علاقه و انگیزه‌ی بیشتری آن را دنبال خواهید کرد،‌ یادگیری این قسمت نیز چیزی حدود ۱ تا ۲ هفته زمان خواهد برد.

مرحله‌ی ۳
یادگیری JavaScript

تا به اینجای کار شما با بخش مهمی از عناصر تشکیل‌دهنده‌ی صفحات وب آشنا شده‌اید و می‌توانید با استفاده از دانش خود صفحات نسبتا خوبی طراحی کنید یا صفحات وبلاگتان را به دلخواه خود ویرایش و شخصی‌سازی کنید، اما اگر می‌خواهید امکانات بیشتری مانند انیمیشن‌‌های مختلف، تاریخ و ساعت، اسلایدر و… به سایت خود اضافه کنید لازم است تا به سراغ یادگیری زبانی به نام JavaScript بروید، در صورت علاقه به این زبان می‌توانید آموزش مفاهیم جاوا اسکریپت را مطالعه نمایید.

برخلاف HTML و CSS که زبان‌های نشانه‌گذاری بودند، جاوا اسکریپت یک زبان برنامه‌نویسی (اسکریپت‌نویسی) است و یادگیری آن اندکی زمان‌بر خواهد بود.

HTML , CSS, JS
هم‌اکنون شما با نحوه‌ی ایجاد ساختار ظاهری سایت (فرانت‌اند) آشنا شدید، حال می‌توانید یک طرح کلی از ایده‌ای که در سر دارید را پیاده‌سازی و اجرا کنید، اما بیایید در ادامه کمی بیشتر با ابزارها و تکنولوژی‌های https://u.to/q4wbGw مورد استفاده در طراحی فرانت‌اند سایت آشنا شده و ببینیم طراحان حرفه‌ای چگونه ظاهر سایت را آماده می‌کنند، پیش از آن لازم است با چند اصطلاح آشنا شویم.

فریم‌ورک (Framework) چیست؟
فریم‌ورک (Framework) یا “چهارچوب” در اصطلاح مجموعه‌ای آماده از کلاس‌ها، کدها و توابع برنامه‌نویسی است که در قالب یک پکیج ارائه می‌شود و در طراحی پروژه‌های نرم‌افزاری به کمک برنامه‌نویسان می‌آید.

در حقیقت هنگامی که شما از فریم‌ورک‌ها استفاده می‌کنید کدها از قبل نوشته‌شده و آماده هستند و تنها کافیست طبق قوانین خاصی (دایکیومنت‌های آن فریم‌ورک) کدها را در کنار هم قرار داده و از آن‌ها استفاده کنید.

معمولا در روند طراحی پروژه‌هایی در سطح استاندارد برای افزایش سرعت و بهبود عملکرد کار از فریم‌ورک‌ها استفاده می‌کنیم، از معروف‌ترین فریم‌ورک‌های مربوط به HTML و CSS می‌توان به بوت‌استرپ (Bootstrap) اشاره کرد.

فریم‌ورک بوت‌استرپ
با استفاه از فریم‌ورک‌های آماده می‌توانید به سرعت کدهای خود را توسعه داده و یک صفحه‌ی وب را ایجاد کنید، جالب است بدانید افراد حرفه‌ای تنها در چند ساعت ظاهر کلی یک سایت را با استفاده از فریم‌ورک‌های موجود طراحی و پیاده‌سازی می‌کنند!

اکیدا به شما توصیه می‌کنیم اگر تازه‌کار هستید به هیچ‌وجه سمت استفاده از فریم‌ورک‌های آماده نروید، چراکه برای استفاده از آن‌ها نیز باید در ابتدا با اصول کلی کار آشنا باشید، استفاده از فریم‌ورک‌ها در ابتدای امر نه‌تنها باعث سردرگمی بیشتر شما خواهد شد بلکه مانع از یادگیری صحیح‌تان نیز می‌شود، پس از اینکه اصول کلی کار با HTML و CSS را فرا گرفتید می‌توانید به سراغ یادگیری یک فریم‌ورک رفته و در آن مهارت پیدا کنید.

البته اگر قصد ایجاد یک سایت منحصربه‌فرد را دارید استفاده از فریم‌ورک‌ها چندان توصیه نمی‌شود، چراکه افراد زیادی از آن‌ها استفاده می‌کنند و همین موضوع باعث ایجاد سایت‌هایی با ظاهر یکنواخت و تکراری در فضای وب شده است.

کتابخانه (Library) چیست؟
به زبان ساده مفهوم کتابخانه نیز تا حدودی شبیه به فریم‌ورک است. (چندین کتابخانه در کنار هم می‌توانند یک فریم‌ورک را ایجاد کنند)

در حقیقت کتابخانه‌های برنامه‌نویسی مجموعه‌ای از کلاس‌ها و توابع آماده هستند که به صورت یکجا جمع شده و برنامه‌نویسان آن‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند، معروف‌ترین کتابخانه‌ی موجود برای جاوا اسکریپت jQuery نام دارد، شما می‌توانید با استفاده از آن به توابع متنوع و زیادی از JavaScript دسترسی داشته و آن‌ها را در وبسایت خود استفاده کنید.

به طور کلی فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های مختلف به وجود آمدند تا فرایند طراحی و برنامه‌نویسی را بهبود بخشیده و سرعت کار را افزایش دهند، هرچند همانطور که پیش‌تر گفتیم شما باید سعی کنید در ابتدا تا حدودی با مفاهیم کلی طراحی وب آشنا شده و سپس به استفاده از این موارد بپردازید.

تا به اینجای کار تقریبا با تمام اصول کلی طراحی فرانت‌اند یک وبسایت آشنا شدیم، با دانستن موارد گفته شده در بالا شما تقریبا قادر به طراحی هر نوع وبسایت استاتیکی خواهید بود، اگر دقت کرده باشید از کلمه‌ی استاتیک استفاده کردیم، دسته‌بندی دیگری که می‌توان برای یک وبسایت در نظر گرفت استاتیک و داینامیک بودن آن است.

تفاوت سایت‌های استاتیک و داینامیک
اصولا به وبسایت‌هایی که احتیاجی به تغییرات زیادی ندارند و معمولا تمام المان‌های سازنده‌ی آن‌ها ثابت بوده و مدام به‌روزرسانی نمی‌شود یک وبسایت استاتیک (Static) یا ایستا می‌گوییم.

به عنوان مثال وبسایت‌های تک صفحه‌ای، برخی از لندینگ‌پیج‌ها، صفحات ساده‌ی معرفی و در کل تمام سایت‌هایی که حاوی محتوای ثابتی بوده و احتیاج چندانی به ویرایش ندارند می‌توانند به صورت استاتیک ایجاد شوند، پیاده‌سازی این‌گونه وبسایت‌ها پیچیدگی چندانی نداشته و تنها با استفاده از مواردی که تا به اینجا یاد گرفتیم قابل اجرا و پیاده‌سازی هستند.

اما سایر وبسایت‌ها، به عنوان مثال سایت‌های محتوا محور، شبکه‌های اجتماعی، انجمن‌ها و… که مدام در حال به روزرسانی و ویرایش هستند را سایت‌های داینامیک (Dynamic) می‌نامند، در حقیقت اگر بخواهیم علت این موضوع را بررسی کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که به روزرسانی چنین وبسایت‌هایی به روش وبسایت‌های استاتیک کاری طاقت‌فرسا و تقریبا غیر ممکن است.

به همین دلیل سیستم‌هایی طراحی شد که کار ویرایش و به‌روزرسانی را از طریق یک پنل مدیریت در اختیار صاحب سایت قرار دهد، تقریبا اکثر وبسایت‌های امروزی که با آن ها سرو کار داریم جزو سایت‌های داینامیک به حساب می‌آیند.

تفاوت سایت استاتیک و داینامیک
طراحی و ایجاد این قسمت از سایت (بک‌اند) نیازمند به کارگیری ابزارها و زبان‌های برنامه‌نویسی خاصی است که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا می‌شویم، در اصل این موارد ادامه‌ی مراحل قبلی هستند که قبل‌تر در مورد آن‌ها بحث کردیم.

مرحله‌ی ۴
انتخاب زبان برنامه‌نویسی

همانطور که در بالا اشاره کردیم، برای ایجاد بک‌اند وبسایت باید به سراغ انتخاب یک زبان برنامه‌نویسی سمت سرور برویم،‌ یعنی زبانی که با استفاده از آن صفحات سایت خود را داینامیک کنیم.

برای این منظور انتخاب‌های فراوانی پیش روی شماست، یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی تحت وب PHP نام دارد، تا به امروز بیش از ۸۰ درصد وبسایت‌های جهان با استفاده از زبان برنامه‌نویسی پی‌اچ‌پی ایجاد شده‌اند، از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به فیس‌بوک و ویکی‌پدیا اشاره کرد.

در کشور ما نیز در اکثر شرکت‌های خصوصی می‌توان رد پای این زبان را دید، بنابراین اگر به خوبی آن را فرا بگیرید موقعیت‌های شغلی بسیار زیادی پیش‌روی شما خواهد بود، برای آشنایی مقدماتی با این زبان به آموزش معرفی PHP که قبلا در همیار آی‌تی منتشر کرده بودیم مراجعه نمایید.

البته زبان‌های بسیار زیادی برای برنامه‌نویسی قسمت بک‌اند یک وبسایت وجود دارد، به عنوان مثال ASP , Python , Node JS , Java و… که در صورت تمایل می‌توانید از آن‌ها نیز استفاده کنید.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که برای شروع برنامه‌نویسی لازم است در ابتدا تا حدودی با نحوه‌ی نوشتن الگوریتم‌ آشنا بوده تا به‌راحتی از پس تحلیل برنامه‌تان برآیید.

همانطور که گفتیم با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی بخش‌های داینامیک سایت را ایجاد می‌کنیم، حال احتیاج داریم تا اطلاعات وارد شده در وبسایت را به گونه‌ای ذخیره کنیم که در آینده به آن‌ها دسترسی داشته باشیم، برای این امر علاوه بر زبان برنامه‌نویسی باید یک پایگاه‌داده (Database) نیز برای سایت خود ایجاد کنیم.

مرحله‌ی ۵
انتخاب دیتابیس

در توضیحات مورد قبلی اشاره کردیم که برای ذخیره‌سازی اطلاعات به یک دیتابیس احتیاج داریم، یکی از محبوب‌ترین دیتابیس‌های مورد استفاده در دنیا که به خوبی نیز با زبان PHP سازگار است MySQL نام دارد، از آنجایی که این دیتابیس به صورت رایگان عرضه‌شده و به شدت محبوب است توصیه می‌کنیم در پروژه‌ی خود از آن استفاده کنید.

تا به اینجا تقریبا با تمام اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک وبسایت آشنا شده‌ایم، با یادگیری این موارد شما می‌توانید یک وبسایت کامل را طراحی و پیاده‌سازی نمایید، بنابراین اگر فقط قصد داشتید با چگونگی ساخت یک وبسایت آشنا شوید می‌توانید از خواندن ادامه‌ی این آموزش صرف‌نظر کنید، اما لازم است بدانید موارد دیگری نیز در ایجاد و نگهداری وبسایت‌ها دخیل هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم، پس اگر می‌خواهید به طور کامل با نحوه‌ی ایجاد و نگهداری یک وبسایت آشنا شوید در ادامه با همیار آی‌تی همراه باشید.